De rol van de schrijver in maatschappelijke verandering
Regelmatig krijgen schrijvers de vraag of zij een oplossing hebben voor een maatschappelijk probleem dat zij uitgebreid signaleren. Ik heb het over non-fictieschrijvers, want bij fictie hebben we andere verwachtingen. Toch zien we dat veel non-fictieschrijvers, met name zij die een hogere intellectuele ambitie hebben, zoveel mogelijk wegblijven van concrete oplossingen. Hun rol, stellen ze, is om ons bewust te maken.
Het is aan ons als samenleving om, op basis van diverse alternatieven, een oplossing te kiezen via een democratisch proces. Zij kunnen ons slechts een kader bieden; de rest is aan ons.
Met dat antwoord kun je best een eind komen. En jarenlang boeken blijven schrijven. Hooguit een lijst van aanbevelingen, en dan op naar het volgende boek. Op naar het volgende artikel.
Toch ervaar ik iets onbevredigends aan deze houding. Ik ben non-fictieschrijver geworden, niet alleen omdat ik van woorden houd, maar omdat schrijven voor mij een middel is. Een middel om verandering te realiseren. En verandering vergt meer dan bewustwording alleen.
Dat is de reden waarom ik mij comfortabel voel bij labels als 'writivist' of 'beleidsondernemer'. Schrijven is voor mij niet alleen een intellectuele exercitie, maar een instrument om concrete maatschappelijke verandering teweeg te brengen.
Van theorie naar praktijk: De Nieuwe Kamer
In mijn eerste boek Met Nederland in therapie onderzoek ik hoe we Nederland zo kunnen inrichten dat iedereen zich thuis voelt. Hoe we, voorbij onze verschillen, kunnen toewerken naar een gezamenlijke toekomst. In dit kader pleit ik voor een collectieve therapie-sessie: een veilige ruimte waarin mensen leren naar elkaar te luisteren en zich in de ander te verplaatsen.
Ik betoog dat achter iedere lelijke emotie pijn en angst schuilgaan. Het is onze taak om die pijn en angst een plek te geven. Pas dan kunnen we verbinding met de ander aangaan en toewerken naar gezamenlijke doelen.
De LEF-methode als praktisch instrument
Maar hoe werkt dat in de praktijk? Zoals iedere schrijver beaamt, doe ik in mijn boek een eerste aanzet. Geïnspireerd door Tanja Jadnanansing, oud-Kamerlid en stadsdeelvoorzitter van Amsterdam Zuidoost, introduceer ik de LEF-methode. LEF staat voor Luisteren, Empathie en Feedback. Het draait om actief luisteren, het vermogen om je in een ander te verplaatsen en de moed om jezelf te laten zien—door feedback te geven en te delen wat de woorden van de ander met jou doen.
De Nieuwe Kamer: Van concept naar realiteit
Met De Nieuwe Kamer heb ik de ambitie om de LEF-methode, naast andere methodes, in te zetten. Om Nederlanders dichter bij elkaar te brengen in plaats van de bestaande polarisatie te versterken. De Nieuwe Kamer faciliteert zogenoemde tussenruimtes: plekken waar Nederlanders leren schurende gesprekken te voeren. Waar ze zichzelf kunnen uiten, zich laten zien, maar ook leren luisteren naar anderen, onder begeleiding van ervaren gespreksleiders.
De komende tijd neem ik je mee op reis in de opbouw van De Nieuwe Kamer. Net als een boek ontstaat een organisatie uit het niets. Maar een organisatie kan collectieve impact genereren. En die impact is minstens zo krachtig als een boek. Als je het mij vraagt, verdient elk politiek boek een organisatie of gemeenschap die haar boodschap draagt en in de praktijk brengt. Ieder politiek boek dat nog geen organisatie heeft, verdient er een.
Dat is precies de reden waarom De Nieuwe Kamer een praktische vertaalslag is van mijn boek Met Nederland in therapie.
Meer weten over Met Nederland in Therapie?
Mocht je nog niet bekend zijn met de kern van mijn boek, hieronder een overzicht van belangrijke media-optredens, podcasts en interviews:
- Het Uur - NRC: In deze diepgaande podcast met Pieter van der Wielen bespreek ik hoe we ons allemaal weer thuis kunnen voelen in Nederland, mijn jaren in de woestijn na de publicatie van mijn boek en de oprichting van De Nieuwe Kamer.
- De Correspondent: In dit openhartige gesprek met Lex Bohlmeijer gaan we dieper in op de politieke en intellectuele reis die de basis vormt van mijn boek en de LEF-methode voor maatschappelijke dialoog.
- NPO Radio 1 – Kunststof: In deze aflevering bespreek ik mijn boek Met Nederland in therapie en mijn visie op burgerschap en integratie, inclusief persoonlijke ervaringen en ideeën over wat het betekent om Nederlander te zijn.
- NRC Interview: Dit uitgebreide interview was mijn introductie bij het grote publiek via NRC, waar ik twee jaar columnist was en sinds 2017 essays schrijf over polarisatie en verbinding in Nederland.
- Boekpresentatie in De Balie: Bekijk de opname van de uitverkochte boekpresentatie in De Balie, met prominente gasten uit de wetenschap, politiek en samenleving die reflecteren op de kernboodschap van het boek.
- Wil je Met Nederland in Therapie bestellen? Dat kan via De Onbekende Boekhandel of bij je lokale boekhandel.
